9 października 2015 r. została podpisana przez Prezydenta ustawa o rewitalizacji. Ustawa ta daje szerokie i różnorakie możliwości gminom, które mają, lub stworzą Gminne Programy Rewitalizacji. Z inicjatywy wójta Adama Piaśnika, w naszej gminie toczą się przygotowania do opracowania takiego programu, a w marcu na ostatniej sesji Rady Gminy podjęta została uchwała o wyznaczeniu obszarów zdegradowanych i obszarów do rewitalizacji, niezbędnych do opracowania Programu Rewitalizacji. Przepisy ustawy mówią, iż w przypadku, gdy gmina zamierza realizować zadania własne z zakresu przygotowania, koordynowania i tworzenia warunków do prowadzenia rewitalizacji, a także jej prowadzenia, rada gminy wyznacza, w drodze uchwały, z własnej inicjatywy lub na wniosek Wójta obszar zdegradowany i obszar rewitalizacji.
Gmina Jerzmanowice-Przeginia przystąpiła do niezbędnych analiz jeszcze zanim doszło do podpisania i ostatecznego wejścia w życie nowej ustawy. Dotychczas, pojęcie rewitalizacji w przepisach prawa, dotyczyło przywracania do użytkowania publicznego zdegradowanych terenów poprzemysłowych i powojskowych w miastach. Nowo przyjęta ustawa rozszerza zakres wsparcia publicznego dla procesów rewitalizacyjnych również o tereny wiejskie, których przestrzeń została w jakimś sensie zdegradowana z różnych przyczyn, m.in. na skutek postępowania tzw. „suburbizacji”, czyli zamiany przestrzeni dawnych, samodzielnie funkcjonujących wsi, w gęsto i – zazwyczaj – chaotycznie zabudowywane „przedmieścia”, z których ludzie na cały dzień wyjeżdżają do sąsiedniego miasta. Takie „suburbia” stają się często obszarami zdegradowanymi społecznie, gdzie rodzą się różnego rodzaju patologie społeczne, co wynika z zerwania tradycyjnych, międzyludzkich relacji. Mieszkańcy „suburbiów” nie znają się między sobą, nie mówią sobie na co dzień „dzień dobry”, a co za tym idzie – są wzajemnie dla siebie obojętni, nie pomagają sobie nawzajem i nie stanowią wspierającej się wzajemnie społeczności.
Aby zapobiec tworzeniu takich zdegradowanych społecznie przestrzeni, nowa ustawa o rewitalizacji daje gminom szereg narzędzi z zakresu polityki przestrzennej i otwiera możliwości zabiegania o fundusze zewnętrzne na realizację Lokalnych Programów Rewitalizacyjnych. Ich uchwalenie wymaga jednak wcześniej przeprowadzenia odpowiednich analiz (tzw. „diagnoza”), wyznaczenia w drodze analiz strefy zdegradowanej, uchwalenia na tej podstawie przez Radę Gminy tzw. Strefy Rewitalizacji i przystąpienia przez Gminę do opracowania Gminnego Programu Rewitalizacji na podstawie uchwały Rady Gminy.
Wójt Adam Piaśnik, jeszcze przed podpisaniem przez Prezydenta Andrzeja Dudę nowej ustawy i przed jej wejściem w życie, zdecydował o zaangażowaniu konsultantów z krakowskiego Centrum Doradztwa Strategicznego (CDS), chcąc, aby gmina Jerzmanowice – Przeginia była jedną z pierwszych w Polsce gmin wiejskich, dysponujących narzędziami, jakie daje nowa ustawa. Eksperci z krakowskiego CDS prowadzili w naszej gminie wymagane badania już od początku października 2015 r. Przeprowadzono ankietę wśród mieszkańców, wizję lokalną, w ramach której eksperci zwiedzali cały obszar naszej gminy, odbyły się spotkania z udziałem mieszkańców, sołtysów, radnych i młodzieży szkolnej. Zasięgnięto opinii GOPS, Policji i innych instytucji posiadających styczność z problemami społecznymi, jakie, niestety pojawiają się w naszym otoczeniu. Z wszystkich źródeł zbierano informacje o problemach i potrzebach. Na podstawie tych prac, eksperci CDS przygotowali propozycję wyznaczenia strefy działań rewitalizacyjnych, które zostały zaproponowane Radzie Gminy na marcowej sesji. Strefa obejmuje centra 4 sołectw i ciągi komunikacyjne łączące kilka głównych obszarów przewidywanych działań rewitalizacyjnych. Ustawa nie pozwala na objęcie programem rewitalizacji całego obszaru gminy, strefa rewitalizowana może obejmować nie więcej, niż 20% analizowanego obszaru i obejmować miejsca zamieszkania nie więcej, niż 30% mieszkańców, trzeba więc było dokonać wyboru. Mieszkańcy tych sołectw, które nie zostały w projekcie strefy ujęte, nie powinni jednak martwić się z tego powodu – ich okolica została uznana za mniej zdegradowaną, a więc – lepiej zagospodarowaną. Nie znaczy to bynajmniej, że w obszarach „pominiętych” przez projekt nie będzie już żadnych działań upiększających i poprawiających infrastrukturę. Na terenie całej gminy prace gospodarskie będą prowadzone co najmniej tak, jak dotychczas, ale wyznaczenie strefy rewitalizacji i skorzystanie przez gminę Jerzmanowice – Przeginia z możliwości prawnych, jakie daje ustawa rewitalizacyjna, da nam dodatkowe narzędzia i środki dla uporządkowania gospodarki przestrzennej i inwestycji infrastrukturalnych, służących mieszkańcom.
Po przyjęciu przez Radę Gminy uchwały o przystąpieniu do tworzenia Gminnego Programu Rewitalizacji na lata 2016 – 2023, opracowane dokumenty zostaną wyłożone do konsultacji społecznych i rozpocznie się kolejna procedura przyjmowania od mieszkańców Gminy propozycji i wniosków w tej sprawie. Ostateczny kształt Gminnego Programu Rewitalizacji będzie efektem tych konsultacji społecznych i pracy zaangażowanych ekspertów, a jego przyjęcia przez Radę Gminy możemy się spodziewać jeszcze bieżącego roku.